Soya Fasulyesi Tarımına Başlamadan Önce

SOYA FASULYESİ TARIMINA BAŞLAMADAN ÖNCE…

Prof.Dr. Mustafa ERAYMAN

Soya fasulyesi yem, gıda ve endüstriyel kullanım için üretilen bir bitkidir.

Soyanın kullanılmadığı alan neredeyse yok gibidir; gıdadan enerjiye, mobilya sanayinden boya sanayine kadar hemen her alanda soya ürünleri kullanılmaktadır.

Öte yandan soya fasulyeleri köklerinde yaşayan bakteriler (Rhizobium) sayesinde havanın serbest azotunu toprağa bağlar bu nedenle rhizobium ile doğru şekilde aşılanırsa, kendinden sonraki bitkiler için de toprağa bir miktar azot bırakacaktır.

Konumuz hayvancılık olduğundan soyaya bakışımız da bu yönde olacaktır.

Soya daneleri ve silajları protein değeri bakımından oldukça yüksektir bu nedenle yetişmesi mümkün olan yerlerde yem maliyetine büyük katkı sağlayacaktır.

SOYA FASULYESİ YETİŞTİREBİLİR MİYİM?

Bu sorunun cevabını aşağıdaki bilgilere dayanarak kendiniz verebilirsiniz.

Soya fasulyesi çeşitleri tropik, subtropik ve ılıman iklimlerde sıcak koşullar altında birinci veya ikinci ürün olarak yetiştirilir.

Soya fasulyesi düşük ve çok yüksek sıcaklıklara nispeten dayanıklıdır ancak 35°C'nin üzerinde ve 18°C'nin altında büyüme oranları düşer.

Bazı çeşitlerde 24°C altında sıcaklıklarda çiçeklenme gecikebilir.

Büyüme için minimum sıcaklıklar yaklaşık 10°C ve mahsul üretimi için yaklaşık 15°C'dir.

Çiçeklerin yalnızca yüzde 25 ila 30'u bakla üretir, son sayı çeşidin çiçeklenme sırasındaki dayanıklılığına bağlı olarak değişir.

Yıldan yıla sıcaklık değişimleri çiçeklenmede farklılıklara neden olabilir.

Soya fasulyesi ılık ve nemli iklimde iyi yetişir.

Çeşitlerin çoğu için 26 ila 30°C'lik bir sıcaklık uygun gibi görünmektedir.

15,5°C veya üzerindeki toprak sıcaklıkları hızlı çimlenmeyi ve güçlü fide gelişimini destekler. Daha düşük bir sıcaklık çiçeklenmeyi geciktirme eğilimindedir.

Kısa gün bitkileri olduklarından, soya çeşitlerinin çoğunda gün uzunluğu anahtar faktördür.

Türkiye’de soya fasulyesi son zirai donların bitiminden itibaren (Nisan) başlar Temmuz ayının ilk iki haftasına kadar ekilebilir.

21°C'nin altındaki ve 32°C'nin üzerindeki sıcaklıklar çiçeklenmeyi ve bakla oluşumunu azaltabilir. 40°C'nin üzerindeki aşırı sıcaklıklar tohum üretimi için risklidir.

Soya fasulyesi için en uygun sıcaklık aralığı 20-30°C'dir ve 35°C ve üzerindeki sıcaklıklar üretimi engelleyici olarak kabul edilir.

Çimlenme ve erken fide büyümesi için en uygun toprak sıcaklığı 25 ila 30 °C arasındadır.

Rüzgarlı havalar soya fasulyesi bitkisinde yatmalara ve kırılmalara neden olacağından rüzgara açık bölgelere ekilmemesi gerekir.

Soya fasulyesi iyi bir mahsul için bir sezonda 550 ila 600 mm su gerektirir. Bu nedenle suyunuz yeterli değilse soya ekmeyin.

Çimlenme, çiçeklenme ve bakla oluşturma aşamasında yüksek nem gereksinimi kritik öneme sahiptir. Ancak olgunlaşma için kuru hava gereklidir.

Soya fasulyesi uzun süreli su birikintilerin hassastır bu nedenle tarla düz ve drenajı iyi olmalıdır.

Soya çok kumlu topraklar dışındaki değişik toprak tiplerinde iyi yetişir.

Kumlu-killi topraklar ise en iyi yetişme ortamıdır.

Üzerinde uzun süre durgun suyun tahliye edilemeden kaldığı sıkışık toprak şartlarından pek hoşlanmaz.

Tuzlu, çorak topraklarda soya veriminde önemli düşmeler olur.

Çorak şartlara arpa ve buğdaydan daha hassas ama mısırdan daha dayanıklıdır.

Toprağın asitliliği soya için oldukça önemlidir.

Genellikle orta (nötr) seviyelerdeki (pH: 7.0-7.5) toprak asitliği soya için uygundur.

Amaca ve yöreye uygun çeşitlerin seçimi önemlidir. Çukurova ve Akdeniz Bölgelerinin iklim durumu uygun olduğundan daha geççi çeşitler ekilebilir. Ancak kuzeye doğru gidildikçe erkenci çeşitlerin tercih edilmesinin daha doğru olacağı unutulmamalıdır.

HASTALIK VE ZARARLI DURUMLARI NASILDIR?

Soya tarımında yabancı otlarla mücadele önemlidir ve soyaya ruhsatlı yabancı ot ilaçları gerektiğinde kullanılmalıdır.

Bitkilerin hasat zamanında bile yeşil kalıp cüceleştiği ve baklaların eğrilip büküldüğü virüs hastalığı olan Tomurcuk Yanıklığı bazı bölgelerde verimi azaltmaktadır.

Kök ve sapları kurutarak bitkilerin ölmesine, baklaların boşalmasına neden olan mantar hastalığı olarak Kömür Çürüklüğü ve ayrıca Mildiyö ve Mozaik virüsü hastalıkları da soya tarımını kısıtlamaktadır.

Virüs hastalıkları mücadelesinde ilaçlamadan çok, sağlıklı tohum kullanmak ve virüslü bitkilerin imhası gibi tedbirlerle çözüm yoluna gidilmelidir

Kömür çürüklüğüne karşı da, toprak sıkışıklığını önleyici uygulamalar yapılmalı, derin sürüm ve sulama sonrası ara çapa yaparak toprağın havalandırılması sağlanmalıdır.

Soyanın en önemli zararlıları; Beyaz Sinek, Kırmızı Örümcek, Yeşil Kurt, Prodenia ve Kokulu Yeşil Böcek’ tir.

Özetle soya tarımı kazançlı bir yatırım gibi gözükse de oldukça özen isteyen bir süreç içerir. Her bitki de olduğu gibi soya tarımına başlamadan önce mutlaka yukarıdaki faktörleri göze alarak iyi bir planlama yapmak zorunludur. Eğer yörenizde ilk defa ekecekseniz birkaç küçük bölgede deneme yapmanızda fayda olacaktır. Aksi halde sonuç hüsran olabilir.

Eşref Şekerli üretimi akıllı sıvı gübreler, tohum ve çiftlik ekipmanları hakkında promosyon ve tedarik bilgileri için internet sitemizi teknik destek için çağrı merkezimizi arayabilirsiniz.

Hayırlı ve bir sezon dileğiyle…

Çağrı merkezi Tel: +90212 709 4610.

Whatsapp servis hatları:

https://wa.me/905551404610 Onur

https://wa.me/905551404617 Burak

https://wa.me/905551404611 Selçuk

https://wa.me/905551404619 Hacı Vehbi

https://wa.me/905551404615 Fatih.

https://wa.me/905551404614 Mustafa

https://wa.me/905523904620 Taner

Kaynaklar:

http://www.tarimkutuphanesi.com/soya_fasulyesi_tarimi_-_1_01736.html