İKİZ SIRA EKİM YÖNTEMİ İLE MISIR VE SORGUM TARIMI
Son yıllarda çiftçilerimizin ilgisini çeken silajlık veya ot tipi sorgumun ekimlerinde ikiz sıra şeklinde sıralar oluşturulduğunda dekara yeşil ve kuru ot miktarı önemli ölçüde artırılabilir.
Aslında ikiz sıra yöntemini soya fasulyesi, yer fıstığı vb. birçok çapa bitkisinde de uygulamak mümkündür.
Genelde mısır ve sorgum için havalı mibzerler kullanılmaktadır.
Sorgum için mibzer plakalarındaki delikler biraz daha küçük olmalı (<2 mm) ki ekimde problemler olmasın.
Bu nedenle sorgum ekecekseniz pancar, susam, biber gibi tohumlar için kullanılan plakalar kullanılabilir.
Genelde havalı mibzerlerin sıra arası mısıra göre 70-73 cm civarında ayarlıdır.
Bu mesafede silajlık mısır için dekara 7000- 10000 bitki (sıra üzeri mesafe 15-25 cm), sorgumda ise 20000- 30000 kadar bitki (sıra üzeri mesafe 5 cm) düşmektedir.
Aslında silaj için sıra arası 45-50 cm daha uygundur ama mibzeri buna ayarlamak her zaman mümkün olmayabilmektedir.
Dekardaki bitki sayısını artırmak için yapılan pratik uygulamalardan biri de ikiz sıra yöntemidir.
Bu yöntemle ortadaki iki sıra bir birine daha yakın ekilmektedir.
Benim genelde tavsiye ettiğim 70 cm sıra arası ekim yapılırken mibzer ayarı da yapmak istemezseniz ekilen sıranın 10-20 cm yanından ikinci bir ekim yapılabilmesidir.
Böylelikle birim alana düşen bitki sayısı az bir ilave yakıt masrafıyla iki katına çıkarılabilir.
Bunun için ayrı bir ekipmana da gerek kalmaz.
Bu şekilde ortada 50-60 cm bir ara boşluk kalır ki bu da çapalama vb. gibi ara işlemler için yeterli olur.
İkiz sıra ekim yapıldığında tabi ki sulama ve gübrelemenizi de ihmal etmemeniz gerekmektedir.
Suyu az olan bölgelerde dekardaki bitki sayısını artırmak riskli olabilir.
Dünya çapında yapılan çalışmalara bakıldığında ikiz veya dar sıraların, klasik 70-100 cm sıra aralığına kıyasla dane ve verim artışı sağladığı belirtilmektedir.
Ancak bazı çalışmalarda çevre şartlarındaki değişiklikler nedeniyle verim artışı önemli olmamıştır.
Daha önceki yapılan bir çalışmada orta sıra arası 20 cm geniş sıra arası 50 cm olan ikiz sıra yönteminde ekilen silajlık mısır çeşitlerinde %25’e varan verim artışı sağlanmıştır.
İkiz veya dar sıra aralıkları ayrıca yabancı ot kontrolünü de kolaylaştırabilmektedir.
Öte yandan ikiz sıra yönteminde bitkiler suyu daha tasarruflu kullanmakta topraktan suyun buharlaşmasına mani olmaktadır.
İster ikiz, ister dar isterseniz de klasik ekim yöntemi deneyin özellikle gübreleme işlemlerini hedeflediğiniz verime göre yapın.
Bitkiler toprakta olmayan bir minerali almadan size verim üretemezler.
Örneğin %25 fazla verim hedefliyorsanız sulama ve gübrelemenizi de bu oranlarda artırmanız gerekmektedir.
Sorgum önemli bir yem bitkisidir ve ekim alanları gittikçe artmaktadır.
Silaj değeri mısıra yakın olup otu da oldukça değerlidir.
Hayvanların istekle tükettiği sorgum kuru madde alımını teşvik etmekte süt ve et kalitesini de artırmaktadır.
Diğer yandan su tasarrufunda da sorgum mısıra göre çok daha elverişlidir.
Sorgumun girdi maliyetleri az ve verimi fazla olduğundan mısır gibi pahalı ürünlerin tarımıyla rahatlıkla rekabet edebilecek olması hem dışa bağımlılığı artıracak hem de çorak arazilerin değerlendirilmesini kolaylaştıracaktır.
Sorgum diğer yem bitkileri tohumlarının tedariki, ekim ve bakımıyla ilgili teknik destek konularında bilgi almak için lütfen çağrı merkezimizle iletişime geçiniz.
Hayırlı ve bereketli bir sezon dileğiyle…
Prof.Dr. Mustafa ERAYMAN
Kaynaklar:
- Yilmaz, S., Erayman, M., Gozubenli, H., & Can, E. (2008). Twin or narrow-row planting patterns versus conventional planting in forage maize production in the Eastern Mediterranean. Cereal Research Communications, 36(1), 189-199.
- Cavalaris, C., Merkouris, O., Karamoutis, C., Akademir, S., Mamma, D., Kekos, D., & Gemtos, T. (2017). Effects of Row Spacing on Growth, Yield and Quality Parameters of Sweet Sorghum. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University, 34(1), 229-237.
- Karlen, D. L., Kasperbauer, M. J., & Zublena, J. P. (1987). Row-spacing effects on corn in the southeastern US.